Współpraca recenzencka widziana oczami Chaosu myśli - kilka słów

     Współpraca recenzencka. Dwa słowa, a gdy tylko bloger książkowy się na nie natknie, jego oczy od razu zaczynają się świecić z zaciekawienia. Wydawnictwa, księgarnie, autorzy czy portale czytelnicze tworzą inicjatywy, które zarówno dla tych początkujących blogerów, jak dla tych z pewnym "stażem" wydają się być niezwykle kuszące. Każdy wcześniej czy później zacznie garnąć się do współpracy - wysyła maile, udziela się w obrębie jakiegoś wydawnictwa i tak dalej - a wszystko po to, by móc często sięgać po nowości, w dodatku praktycznie za darmo (no okej - za recenzję, ale jeżeli ktoś lubi czytać, to co to dla niego napisać opinię?). 

     Jednak dzisiaj chciałabym co nieco pokazać Wam, jak sama widzę tę współpracę recenzencką. Bo uwierzcie mi, że chociaż jest to fajna sprawa, to ma też, jak wszystko, nie tylko swoje blaski, ale też cienie. Czasami można się w niej za bardzo pogubić i zatracić samego siebie. Grunt to zatem znaleźć ten tzw. "złoty środek", ale to nie zawsze jest łatwe.

1. Nie zawsze łatwo jest zacząć

    Chociaż pozornie nawiązanie współpracy recenzenckiej z jakimś wydawnictwem bądź autorem wydaje się rzeczą prostą, to w rzeczywistości wcale taką nie jest. Myślisz, że wystarczy, gdy znajdziesz adres e - mailowy, wyślesz jedną wiadomość i od razu otrzymasz odpowiedź? Cóż, żebyś się nie przeliczył, bo może się okazać, że trochę sobie na nią poczekasz, o ile w ogóle ją otrzymasz. 

     Prawda jest taka, że nawiązanie współpracy zależy od wielu czynników. Mam wrażenie, że jednak najczęściej od popularności bloga, co zresztą nie jest żadną niespodzianką ani nie szokuje. No bo to logiczne, że jeżeli daną stronkę wyświetla multum ludzi, to i opinia o danym tytule dotrzesz do szerszego kręgu odbiorców. Jeżeli dodatkowo wydawnictwo jest znane i poważane, to w dużej mierze wybierze właśnie tych blogerów, którzy są w sieci znani. Jednak to nie jest (na całe szczęście - bo mój Chaos myśli aż taki popularny to nie jest) żaden wyznacznik. Niektóre wydawnictwa bez problemu nawiązują współpracę, jeżeli tylko widzą, że osoba jest rzetelna i jej recenzje mają odpowiednią jakość. No bo przyznajmy się szczerze - ale chyba jest różnica pomiędzy poprawnie napisanym tekstem, który skupia się na wielu aspektach danej książki, aniżeli zrobionej "na odczep" recenzji, która pojawiła się tylko dlatego, że ktoś tę lekturę do recenzji otrzymał.

     Stąd też, ze swojego doświadczenia wiem, że zaczynając, trzeba przede wszystkim stworzyć naprawdę dobrą wiadomość - taką, która w jakiś sposób zaintryguje dane wydawnictw, a po drugie - no właśnie, pobuszować w sieci i wybrać te wydawnictwa, z którymi nawiązanie współpracy recenzenckiej wydaje się najbardziej realne. Sama z doświadczenia wiem, że wysyłałam maile do naprawdę wielu wydawnictw, a odpowiedź otrzymywałam od tych pojedynczych. Jednak to wcale mnie nie zrażało - wręcz przeciwnie: cieszyłam się, że w ogóle mam okazję z kimś współpracować.

2. Darmowa książka - czemu by się nie skusić?

     Dużo osób decyduje się na rozpoczęcie współpracy recenzenckiej między innymi dlatego, że oznaczana ona otrzymanie darmowej książki. Jak napisałam we wstępie - okej, jest ona za recenzję, ale przecież po to nawiązuje się współpracę, by otrzymywane egzemplarze czytać i recenzować. Muszę jednak przyznać, że trochę z dystansem podchodzę do tego punktu. 

     Dobrze, sama przyznam się Wam, że to naprawdę super sprawa, móc otrzymać książkę tak naprawdę za darmo i poszerzać swoją biblioteczkę, nie nadszarpując swojego budżetu. Pewnie i to w jakiś sposób skusiło mnie do współpracy recenzenckiej. Szczególnie, że bardzo często zdarzają się mi tytuły, które tak czy siak by mnie do siebie ciągnęły - a skoro nie muszę wydawać na nie pieniędzy, bo i tak otrzymam do zrecenzowania, to czemu by się tego nie podjąć. 

      A jednak uważam, że to nie powinien być wyznacznik. Okej, darmowa książka jest fajną sprawą, ale to nie oznacza, że będę ich brała multum tylko po to, by mieć dany tytuł na półce. Skoro wiem, że muszę ją przeczytać do jakiegoś terminu (ale o tym to za moment), to dla mnie głupota zawalać sobie półkę książkami, które potem tylko chyba przekartkowuję co jakiś rozdział, bo czas mnie goni. Dlatego tytuły do recenzji wybieram z głową i nie rzucam się na wszystko, co często jest mi proponowane. Bo uważam, że to niedorzeczne.

     Może to zabrzmi w pewnym sensie jak nadmierna krytyka z mojej strony i z góry przepraszam, jeśli kogoś z Was to dotknie, ale gdy widzę, że niektórzy toną wręcz w tych egzemplarzach recenzenckich, a potem nagle w ciągu danego miesiąca są w stanie przeczytać je wszystkie, a i pewnie jeszcze więcej, to często zastanawiam się, jak oni to robią. No sorry, ale chyba nie mają życia poza książkami - gdzie tam praca, studia, obowiązki, spędzanie czasu z bliskimi czy znajomymi, albo po prostu robią to właśnie na odczep. No, dopuszczam jeszcze opcję odbycia kursu szybkiego czytania, ale nie wierzę, że każdy go zrobił. 

     Stąd też, jak już podkreśliłam kilkakrotnie, dla mnie ta opcja, że otrzymuję książkę za recenzję to świetna sprawa, ale też uważam, że trzeba wybierać sobie tytuły z głową, a nie rzucać się na wszystko, bo "darmowe". 

3. Deadline, deadline... Jak tu z tym wyrobić?! 

     Mam problem z terminami w wielu kwestiach, nie tylko czytelniczych. Na ogół oczywiście wyrabiam z nimi (no, poza nielicznymi wyjątkami), ale często gdy ten deadline mnie goni, to przyznam Wam się, jest stres. A to właśnie niestety czyni współpraca recenzencka.

    Często można dogadać się z danym wydawnictwem ile mniej więcej czasu potrzebuje się na przeczytanie danej lektury i jej zrecenzowanie. Czasami jednak zdarza się, że to wydawnictwo narzuca konkretny termin np. 14 dni od chwili otrzymania książki. Jako, że są to najczęściej premiery bądź egzemplarze przedpremierowe, wysyłka następuje właśnie w dniu premiery, bądź x - dni wcześniej, jeżeli wydawnictwo chce się doczekać recenzji przedpremierowej. No cóż, raczej nie da się nikogo oszukać (nie żebym sama chciała to robić), że książka dotarła jakoś na tyle późno, że z napisaniem recenzji jesteśmy spóźnieni o miesiąc lub więcej. Dlatego też deadliny to coś, co najmniej lubię we współpracy recenzenckiej. 

        Niestety, ale zauważyłam, że to właśnie przez terminy, czasami zaczynam odczuwać niechęć do czytania. Naprawdę. To brzmi brutalnie, ale tak właśnie jest. Kiedy robiłam to tylko dla siebie, nikt nie czekał na recenzję jakoś bardzo, ja sama mogłam sobie czytać książkę we własnym tempie, dzięki czemu czerpałam z tego 100% przyjemności. Wraz z egzemplarzami recenzenckimi, czasami to uczucie gdzieś ucieka. Zastępowane jest przez myśl: no nie, termin goni, a ja jeszcze nie skończyłam tego czytać, już więcej nie biorę nic! Ale - tutaj wtrącę jeszcze jedną sprawę - na ogół mimo takich zapewnień, nadal bierze się te egzemplarze. Wiem o tym doskonale - to uzależnia. Sprawia, że nie da się czasami oprzeć jakiemuś tytułowi. Chociaż obiecuje się sobie, że przez jakiś czas zrobi się przerwę, to jednak tak nie działa. Tym samym egzemplarze napływają, terminy gonią, a czytanie zniechęca...

     Sama, jak napisałam, mam takie chwile, gdy nie mogę właśnie przez te egzemplarze recenzenckie, już patrzeć na książki ani myśleć o czytaniu. Jednak na ogół szybko mijają i potem znowu z radością wracam do tych wszystkich, wspaniałych lektur. 

4. Tyle tytułów, tak mało czasu - co wybrać i jak recenzować?

    Kiedy już decydujemy się na nawiązanie współpracy recenzenckiej, często musimy się pogodzić z faktem, że do naszych rąk wpadać będą głównie nowości. One jednak bywają różne - myślę, że każdy z Was dobrze o tym wie. Co gorsza, czasami wśród nich znajdują się tytuły, jakie wcale nie intrygują, a coś pasowałoby wybrać, a czasami jest ich za wiele i aż żal niektóre odrzucać.

    Tak jak wspomniałam, nowości. To właśnie one są głównymi lekturami, jakie mamy możliwość przeczytać. No bo to oczywiste, że wraz ze zbliżającą się datą premiery danego tytułu, wydawnictwo chce je jak najbardziej wypromować i tym samym zwiększyć później sprzedaż. To właśnie w dużej mierze od recenzentów zależy, czy znajdą się potencjalni czytelnicy, czy może dana książka praktycznie się nie sprzeda. Wśród tych nowości, sama bardzo często odkrywam świetne historie. Jednak często jest tak dlatego, że zanim zdecyduję się na egzemplarz recenzencki, uważnie czytam opis, rozważam, czy dana książka będzie w stanie do mnie trafić czy lepiej ją sobie odpuścić. Dzięki temu unikam zbędnego rozczarowania, a i też oszczędzam sobie nerwów. Zdarza się jednak, że wybierając dany tytuł, okazuje się on kiepski... I tutaj pojawia się pewnie pytanie - jak to potem recenzować?

    Otóż wielu osobom, z tego co zauważyłam, wydaje się, że gdy nawiążą współpracę recenzencką, to koniecznie muszą pisać tylko na plus. No bo potem pewnie wydawnictwo się rozczaruje, zerwie współpracę i tak dalej. Strasznie mnie irytuje takie podejście. Sama podkreślam od razu, że recenzuję książki w sposób subiektywny, więc to logiczne, że coś może mi się nie do końca podobać. Piszę więc szczere opinie. Okej, staram się znaleźć pozytywne cechy danej książki, nawet jeżeli mi się nie podobała, ale koniec końców, wspomnę też o tym, dlaczego według mnie jest słaba i z jakiego powodu po prostu do mnie nie trafiła. To w końcu moja recenzja. Ktoś może mieć odrębne zdanie. Bo gusta są różne. Ale to, że współpraca, nie znaczy - tylko na plus.

    Dlatego - po pierwsze: warto dobierać sobie tylko te tytuły, które naprawdę nas przyciągają, nie powinno czytać się czegoś na siłę. Po drugie: szczera recenzja, według mnie, to podstawa. 

5. Co wydawnictwo, to inne podejście do blogera

     Przekonałam się o tym niejednokrotnie. Poważnie - są wydawnictwa, z którymi współpracuje mi się super i na całe szczęście te przeważają, ale zdarzają się takie wybryki, przez jakie to najchętniej dałabym sobie spokój z tą całą współpracą recenzencką.

     Nie będę wymieniać tutaj nazwami, ale opowiem Wam o kilku sytuacjach, jakie do tej pory mnie spotykały. Zacznę oczywiście od tych pozytywów. Bardzo lubię, gdy wydawnictwo jest konkretne - pisze, czego wymaga od blogera, określa te swoje zasady, wysyła egzemplarz, ja dostosowuję się do tych reguł i współpraca często nadal się ciągnie, bo po prostu obie strony są zadowolone. Jednocześnie bardzo lubię także, gdy wydawnictwo jest słowne - dotrzymuje obietnic odnośnie tego, co pisze w wiadomościach. Powiecie mi pewnie zaraz, że przecież to chyba niemożliwe, by było inaczej, skoro już decyduje się na współpracę z blogerami, ale uwierzcie mi, że różnie bywa. ;) 

    Mogę Wam jedynie w sekrecie powiedzieć, że bardzo cenię sobie i uwielbiam współpracę z wydawnictwem IUVI. To chyba najmilsi ludzie, z jakimi przyszło mi współpracować - bezkonfliktowi, konkretni i słowni. :) Zresztą wiele innych też wydawnictw, z jakimi współpracowałam lub nadal współpracuję, również miało/ma normalne, dobre podejście do blogera. 

     Natomiast nie powiem głośno, jakie wydawnictwo mnie rozczarowało, ale nakreślę pewną sytuację. Otóż otrzymałam możliwość zrecenzowania książki X, która była w formie pdf-u. Po zrecenzowaniu i wysłaniu linków, miałam także podać adres, gdyż w zamian za recenzję miały zostać wysłane do mnie dwie książki. Fajna sprawa, prawda? Szkoda tylko, że do dzisiaj nie dotarły. Jednak wiecie - nie chodzi o te książki - byłby to fajnie, nie, to też nie jakiś problem, ale o zasadę. O to, że dane wydawnictwo było po prostu niesłowne. Lecz co zabawniejsze - gdy napisałam ponownie, czy linki w ogóle dotarły i tak dalej, to otrzymała odpowiedź zwrotną, jako że mail musiał zostać przeoczony, że przepraszają i na pewno książki zostaną wysłane w taki czy inny dzień. Oczywiście nie dotarły i ja sama nie łudzę się, że po kilku miesiącach w końcu dotrą. ;) Właśnie dlatego z tego typu wydawnictwami raczej współpracować więcej nie zamierzam i nawet gdy dostaję od nich jakąś propozycję, to po prostu nie odpowiadam. 

     Dlatego w świecie blogosfery różnie bywa, ale na całe szczęście, większość wydawnictw dba o recenzentów, tudzież tak naprawdę swoich czytelników. Trzeba tylko zawiązać te odpowiednie współprace, które przyniosą obopólną korzyść.

     Myślę, że tym samym to wszystko, jeżeli chodzi o dzisiejszy wpis. Powiedzmy, że tak ogólnie nakreśliłam, jak to sama widzę współpracę recenzencką. Jest to zdecydowanie fajna sprawa pod wieloma względami - darmowe egzemplarze, czasami różne, fajne akcje organizowane przez wydawnictwa, możliwość jakiegoś szerszego "zaistnienia" w blogosferze. Jednak z drugiej strony - wszystko ma swoje plusy, jak i minusy. Sporo zależy od tego, jak bardzo staramy się nawiązać współpracę, od podejścia wydawnictw do blogerów, a także trzeba pamiętać, że deadliny czasami gonią, oj gonią. 

    Osobiście na pewno nie zrezygnowałabym z tych współpracy, jakie udało mi się nawiązać, bo każda z nich przynosi mi nowe doświadczenia, dzięki nim mam szansę dotrzeć do co dopiero wydanych tytułów i moja biblioteczka staje się coraz większa bez nadszarpywania budżetu.
    Niebawem znów postaram się coś dla Was napisać - na pewno pojawi się recenzja kolejnej książki. Natomiast przypominam Wam o KONKURSIE - klikajcie TUTAJ i bierzcie udział, czekam na Wasze zgłoszenia z niecierpliwością! Póki co - trzymajcie się!